Biblioteka

PATRONI LITERACCY 2022 ROKU

Patronat roku ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej to coroczne wyróżnienie przyznawane w drodze uchwały, w myśl art.33a Regulaminu Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej.             

Patronami literackimi wybrano Marię Konopnicką oraz Józefa Wybickiego.

Rok 2022 będzie także rokiem polskiego romantyzmu. Taka decyzja nie jest przypadkowa, wiąże się zwykle z istotnymi rocznicami, które dotyczą wyróżnionych postaci, jak również z symbolicznym czasem historycznym.

Obecnie mija 200 lat od momentu rozpoczęcia epoki romantyzmu w Polsce.

Maria Konopnicka

źródło zdj. domena publiczna.

 W 2022 roku przypada 180 rocznica urodzin pisarki. Była jedną z czołowych przedstawicielek literatury polskiej. Swoją twórczością protestowała przeciwko ustrojowi oraz niesprawiedliwości społecznej, germanizacji narodu polskiego. Walczyła o prawa kobiet, mniejszości żydowskiej, niosła pomoc więźniom politycznym i kryminalnym.                                       
Urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach. W 1870 roku zadebiutowała na łamach „Kaliszanina” wierszem „Zimowy poranek”. Zdobyła wśród sobie współczesnych pozycję liczącej się poetki. Z powodzeniem jednak uprawiała też prozę nowelistyczną i beletryzowany reportaż, a także tłumaczyła teksty. Tworzyła opowiadania o rozwiniętej fabule i rozbudowanych opisach środowisk. Autorka "O krasnoludkach i sierotce Marysi", "O Janku Wędrowniczku" i "Na jagody" zdobyła trwałą pozycję wśród twórców literatury dla dzieci. W swoich utworach nawiązywała do poezji ludowej, a także do romantyzmu i tradycji biblijnej.

W roku 1903 Maria Konopnicka otrzymała w darze narodowym dworek w Żarnowcu pod Krosnem.                                             8 października 1910 roku umarła we Lwowie i tam została pochowana na cmentarzu Łyczakowskim.

Poniżej link do audycji literackiej Witolda Malesy, dotyczący życia i twórczości Marii Konopnickiej.

https://player.polskieradio.pl/kolejka

Józef Wybicki

 źródło zdj. domena publiczna.

 Józef Wybicki to jeden z najaktywniejszych działaczy politycznych polskiego Oświecenia. Znany przede wszystkim jako autor „Mazurka Dąbrowskiego”. Wybitny humanista, prawnik, pedagog, geograf, poseł, senator, szambelan królewski, działacz społeczny i polityczny, poeta, pisarz dramatyczny, a nawet autor oper. Wybicki był twórcą wszechstronnym w jego dorobku znajdują się wiersze, libretta oraz sztuki sceniczne. Największy sukces odniosła jego komedia obyczajowa o charakterze moralizatorsko-dydaktycznym „Kulig”, która jest wystawiana również współcześnie. W lipcu 1797 roku w Reggio Emilia we Włoszech napisał „Pieśń Legionów Polskich”, która od 1926 roku jest polskim hymnem narodowym.

 Polski Romantyzm

zdj. domena publiczna

Wybór okresu literackiego, jakim jest romantyzm wiąże się z 200 rocznicą opublikowania w Wilnie dzieła „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza. Tomik ten uważa się za początek polskiego romantyzmu. „To romantyzm przyniósł genialne dokonania w literaturze Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, w muzyce Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki,                    w malarstwie Piotra Michałowskiego i Jana Matejki. Byli artystami polskimi, a jednocześnie światowymi, ukazującymi wartości polskie w ich uniwersalnym kontekście” – czytamy w uzasadnieniu uchwały.