Biblioteka

O mowo polska, ty ziele rodzime,

Niechże cię przyjmę w otwarte ramiona;

Ty będziesz kwieciem tych pół ubarwiona,

(...)

O mowo polska, ty czujny odzewie

serdecznych żalów, utrwalony w śpiewie.

Stanisław Wyspiański

Hasło tegorocznych obchodów:

 Edukacja wielojęzyczna – konieczność transformacji edukacji

            Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego (International Mother Language Day) lub też Dzień Dziedzictwa Językowego to święto, którego celem jest ochrona różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego. Święto ustanowione zostało przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. Data obchodów nawiązuje do tragicznych wydarzeń z 1952 roku, kiedy to pięciu studentów uniwersytetu w Dhace (Bangladesz) zginęło podczas demonstracji. Jej celem była walka o nadanie językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego. Ostatecznie cel ten osiągnięto w 1956 roku, a zabici studenci zostali uhonorowani przez swoich rodaków. Historia rzadko zna przypadki, w których ludzie poświęcali życie za swój język ojczysty.

            Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego to święto narodowe w Bangladeszu, w tym dniu mieszkańcy składają kwiaty pod Pomnikiem Męczenników. Data ta ma nie tylko upamiętniać przywołane wydarzenia, ale także przypominać o różnorodności językowej, o tym, iż język to najpotężniejsze narzędzie ochrony i rozwoju wspólnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Obchody święta zwracają uwagę na potrzebę troski o język ojczysty, jego promocję, ochronę różnorodności językowej jako źródła dziedzictwa kulturowego.

Podstawowym przesłaniem Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego jest zwiększanie świadomości znaczenia języka i kultury, budowanie porozumienia ponad podziałami, pokoju oraz dbałości o wspólne działania oparte na zrozumieniu, tolerancji i dialogu. Podstawowym założeniem Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego jest ochrona różnorodności językowej, ponieważ coraz więcej języków zanika. Od 1950 roku około 250 z 6 tysięcy języków świata zostało zapomnianych. Głównymi przyczynami są migracje społeczne, wymieranie narodów czy nadużywanie wyrazów obcojęzycznych. Szacuje się, że na całym świecie 40 procent populacji nie ma dostępu do edukacji w swoim rodzimym języku. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego jest też narzędziem do budowania wzajemnej tolerancji i zrozumienia między ludźmi.                                                                                
Polacy chętnie angażują się w obchody święta z kilku powodów. Przede wszystkim mamy piękny, zróżnicowany język, który wyróżnia się na tle innych. O jego potędze świadczy fakt, że nawet sami Polacy mają trudności z opanowaniem niektórych zagadnień. W 1996 roku UNESCO opracowała Atlas Języków Zagrożonych, w którym znalazło się aż dziewięć języków z naszego kraju. Są to m. in. kaszubski, dolnosaksoński, białoruski, poleski, romski, rusiński, słowiński, jidysz, wilamowski. Cały czas trwa walka o zachowanie ostatniego z nich, którym posługuje się już nieliczna grupa starszych mieszkańców Wilamowic koło Bielska-Białej.